In deze workshop filosoferen we over verschillende scherpe stellingen rondom de nieuwe kernwaarden van het openbaar onderwijs. Stine Jensen, Bram Eidhof en Denker des Vaderlands Daan Roovers nemen (onder andere) deel aan het filosofisch panel, maar ook u zult worden uitgedaagd uw stem te laten horen! Wat is úw verhaal?!

Burgerschapsonderwijs staat de laatste tijd steeds meer in de belangstelling. Met het wetsvoorstel Verduidelijking burgerschapsopdracht in het funderend onderwijs wil de regering duidelijke eisen gaan stellen aan het burgerschapsonderwijs op scholen. Veel leraren en schoolleiders in het voortgezet onderwijs onderschrijven het belang van goed burgerschapsonderwijs. Maar hoe geef je dat concreet vorm? Wat zijn de kansen en wat zijn de valkuilen? En waarom sluit goed burgerschapsonderwijs naadloos aan bij de nieuwe kernwaarden van het openbaar onderwijs? Daarover gaat deze workshop! Ook geschikt voor leerkrachten uit het basisonderwijs. Lees ook dit interview met Bram Eidhof.

Vrede kunnen maken zit in het DNA van mensen. We hebben wel een school, een wijk, ouders en andere mensen nodig om te oefenen. Dat kan in de V-LAB Express, een interactieve tentoonstelling in een vrachtauto die door Nederland en Duitsland reist. Kinderen en jongeren onderzoeken in dit rijdende LAB-vrede en vrijheid en leren met plezier. In de workshop kunnen deelnemers zelf ontdekken en ervaren hoe dat werkt. En: hoe democratie en vrede maken hand in hand gaan in burgerschapseducatie. Lees ook dit interview.

Het leerproces van leerlingen gaat verder dan het eigen klaslokaal en als docent wil je je leerlingen bewust maken van het feit dat ze als wereldburger onderdeel uitmaken van een complexe wereld. De inzet van Skype in de klas helpt je niet alleen om contact te leggen met wie dan ook waar ter wereld, maar is ook een mooie toepassing om leerlingen te laten werken aan hun taalvaardigheid of 21e-eeuwse vaardigheden. In deze workshop laat ik je zien en ervaren dat ook jij Skype kunt inzetten in je lessen, wat je nodig hebt om Skype in de klas in te zetten en hoe je zelf een wereldwijd netwerk kan opbouwen! Lars Knol is VO-docent en Microsoft Innovative Education Expert. Hij vertelt hoe Skype in de the Classroom bijdraagt om de wereld in de klas te halen. Lees meer in dit artikel.

‘Een goed verhaal vertelt zichzelf’. Zo beweert men. Maar niets is minder waar! Althans, in het onderwijs. Een goed verhaal heeft een goede docent nodig. Maar te vaak leest de docent een verhaal voor tijdens een fruithap, of tijdens de kerstmaaltijd. Maar dit is zinloos zonder de docent die een stap verder gaat. Een goede docent verkent werelden met het verhaal en neemt haar of zijn leerlingen erin mee.In deze prikkelende workshop gaan we zo’n stap verder. We gaan aan de slag met een verhaal. En dan ontdekken we hoe dit verhaal van betekenis kan zijn voor de identiteitsontwikkeling van leerlingen.

Dr. Erik Renkema (www.erikrenkema.nl) is Associate Lector Levensbeschouwelijke Educatie en Diversiteit bij het lectoraat Theologie & levensbeschouwing van de Christelijke Hogeschool Windesheim. Hij is in die functie de coördinator van de Kenniswerkplaats Levensbeschouwelijke Educatie en Diversiteit. (Link). Daarnaast is hij docent Levensbeschouwelijke vorming aan de Lerarenopleiding Basisonderwijs van de Christelijke Hogeschool Windesheim Zwolle. In zijn eigen verhalen en theaterstukken verkent hij mogelijkheden om kinderen uit te nodigen met huid en haar, met hart en ziel, hierin mee te gaan.

Vragen als: Kun je verliefd zijn en niet weten op wie? Heeft het heelal een begin en een eind? Helpt straf? zijn niet alleen leuk om over na te denken maar stimuleren ook het kritisch en creatief denken van leerlingen. De rol van de docent als gespreksleider is daarbij bijzonder. We zijn gewend om de expert te zijn maar bij het filosoferen zijn de rollen omgedraaid en bepalen de kinderen de agenda. Het is de kunst om alle gedachten de ruimte te geven en leerlingen te verleiden om op elkaars gedachten in te gaan.

Deze workshop vormt een speelse introductie op het filosoferen met kinderen. We staan stil bij vragen als: Hoe leer je leerlingen om goed en onderzoekend na te denken? Welke tools kun je inzetten? Welke vragen stel je als gespreksleider? en we onderzoeken hoe filosoferen met kinderen aansluit bij de nieuwe kernwaarden van het openbaar onderwijs. Alexandra Bronsveld. Zelfstandig trainer, begeleider, sparring-partner po en vo. Expertise: Filosoferen met kinderen en leren voor het leven in de 21ste eeuw. www.alexandrabronsveld.nl

Hoe leert u kinderen over mensenrechten? Jonneke Naber neemt u mee in de toolbox die door het College van de Rechten van de Mens is ontwikkeld.

Mensen- en kinderrechten spelen een grote rol in het dagelijks leven. Ze zijn het fundament voor gelijke kansen, respect voor verschillen, optimale ontwikkeling en volwaardig meedoen aan de maatschappij. Belangrijk dus dat kinderen en jongeren hun rechten kennen, de betekenis ervan begrijpen en ervoor op kunnen opkomen! Daarom zijn mensen- en kinderrechten onderdeel van burgerschapsonderwijs (zie curriculum.nu en vernieuwde Wet burgerschap). Maar hoe leert u kinderen over mensenrechten? Hoe kunt u dit op school echt goed neerzetten?

Jonneke Naber helpt u daarbij met behulp van de Toolbox Mensenrechten op school. De deelnemers ontvangen die Toolbox ook. Jonneke Naber is beleidsadviseur bij het College voor de Rechten van de Mens, het Nederlandse onafhankelijke mensenrechteninstituut. Het is ondermeer onze taak om onderwijs over mensenrechten te stimuleren. Daarnaast kun je bij ons ook terecht met individuele klachten over discriminatie.

In dit college geeft schrijfster en documentairemaker Natascha van Weezel (dochter van journalisten Max van Weezel en Anet Bleich) een college over de nieuwe slogan en de nieuwe kernwaarden van het openbaar onderwijs. Zij maakt een koppeling met actuele maatschappelijke vraagstukken.

Iedereen is welkom op de openbare school. De openbare school is daarom bij uitstek de plek waar dialoog en ontmoeting kan plaatsvinden. Arkade heeft een aantal prachtige dialoogleskisten ontworpen die scholen kunnen huren. In deze workshop neemt u een duik in de wereld van deze prachtige leskisten en doet u praktische inspiratie op om levensbeschouwing en dialoog op een vernieuwende manier een plek te geven binnen uw school!

Democratie vraagt om de actieve deelname van burgers, niet vooral individueel maar meer door zich te verbinden met anderen. Kinderen zijn geen aspirant-burgers, maar doen er toe en kunnen deelnemen aan discussie en besluitvorming over kwesties die spelen in hun buurt, in hun stad of dorp, in de wereld. Hoe kun je vanuit de school vormgeven aan kinderparticipatie? Aan de hand van voorbeelden zal Rob Bartels, pabo-docent in Alkmaar, laten zien hoe je dit op verschillende niveaus kunt uitwerken. Lees ook dit interview.

Stripverhalen zijn een uitstekend middel om maatschappelijke thema’s met leerlingen aan de orde te stellen. Niet alleen omdat leerlingen steeds meer visueel ingesteld en ‘luie’ lezers zijn. Maar ook omdat je met strips en cartoons met humor en lichtheid ‘zware’ thema’s op een laagdrempelige manier aan kunt kaarten. Stripmaker des Vaderlands Margreet de Heer kan dat als geen ander. Met bestsellers als Religie in Beeld en Wereldheerschappij in Beeld betrekt zij op een aansprekende manier jongeren bij belangrijke maatschappelijke thema’s. Margreet ontwikkelt momenteel lesbrieven waarin strips een grote rol spelen, voor leerlingen van groep 7/8 en de onderbouw van het VO. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld Vrijheid en Jezelf zijn. Deze lesbrieven zijn heel geschikt voor burgerschapsvorming, mentorlessen en maatschappijleer. Margreet laat in de workshop zien hoe je in je eigen onderwijs (meer) gebruik kunt maken van strips voor én door leerlingen.

Een klimaat in je klas creëren waarin gelijkwaardigheid, vrijheid en ontmoeting centraal staan. Dat is niet gemakkelijk! Want hoe ga je er bijvoorbeeld mee om als een leerling roept dat homo’s vies zijn? Of als een ouder zegt dat zijn kind niet aanwezig mag zijn bij de paasviering? Of misschien je collega, die stellig zegt dat zwarte piet moet blijven? Als onderwijsprofessional sta je regelmatig voor situaties waarin jouw waarden botsen met die van je (professionele) omgeving. In deze workshop maken we deze schurende onderwerpen bespreekbaar. Én kijken we samen, aan de hand van de methodiek ‘Dialoog als burgerschapsinstrument’ van Diversion, hoe je de dialoog aan kan gaan om een vreedzaam, openbaar klimaat te creëren waarin verhalen kunnen samenkomen, in plaats van botsen. Door Vivianne Goedhart, oud leerkracht en onderwijsontwikkelaar en projectleider bij Diversion, bureau voor maatschappelijke innovatie. Lees ook dit interview.

We hebben allemaal ons eigen verhaal. Kinderen net zo goed als volwassenen. En dat verhaal is het startpunt voor het leren. In the picture is een project waarbij kinderen leren na te denken over de vragen: Wie ben ik en waarom ben ik zo? In deze workshop krijg je een een praktisch voorbeeld over hoe je in gesprek kunt gaan met leerlingen over hun eigen ‘zijn’. Mathijs Drummen is docent en innovatiegeleider op het Montessori College in Nijmegen. Daarnaast is hij aangesloten bij Vernieuwenderwijs en expert Agora-onderwijs.

Verhalen zijn een middel om zelf op verhaal te komen. Wat roept een verhaal op? Welke herkenning biedt het? Hoe helpt een verhaal je verder? Religieuze verhalen bieden een rijke bron voor interreligieus leren. Hoe ga je met kinderen in gesprek over religieuze verhalen? En wat als je zelf niet echt thuis bent in een religieuze traditie? Hoe behandel je verhalen van een godsdienst die verder van je afstaat? In deze workshop werken we vanuit een koranverhaal. We onderzoeken de mogelijkheid die het biedt voor persoonlijke betekenisgeving en interreligieus levensbeschouwelijk leren.

Petra van Helden is docent godsdienst/levensbeschouwing aan de Hogeschool iPabo Amsterdam/Alkmaar en auteur van het koranverhalenboek Kinderen van Adam.

Hoewel leerlingen in het voortgezet onderwijs formele rechten hebben op het gebied van medezeggenschap, staat of valt alles met een cultuur van echte participatie. Dat vraagt om oprecht willen luisteren naar inzichten en ideeën van leerlingen en om het bijbrengen aan leerlingen dat je invloed hebt op je eigen omgeving, ook via formele medezeggenschap. Om dat laatste op een leuke en toegankelijke manier te doen, heeft het LAKS een spel ontwikkeld om leerlingen kennis te laten maken met medezeggenschap. We bekijken (en spelen!) dit spel en bespreken andere manieren om leerlingen actief te betrekken.

Als Vreedzaam iets zou willen bereiken, dan is het dit: jonge mensen perspectief bieden, ze laten ervaren dat ze zelf verschil kunnen maken. Het vermogen en de wil meegeven om iets te kunnen doen aan onze samenleving, aan je eigen omstandigheden én die van een ander. Hoe zou het zijn als ieders stem ertoe doet? In een Vreedzame School hoort iedereen erbij, ongeacht afkomst. Op een Vreedzame School krijgen kinderen democratie en dus de belangrijke waarden, in hun vingers. In deze workshop delen we graag onze ervaringen vanuit het gedachtengoed van De Vreedzame School, dat inmiddels gedurende twintig jaar op meer dan 1000 scholen is ingevoerd met in het verlengde daarvan ook De Vreedzame Wijk. De Vreedzame School is een programma voor scholen voor democratisch burgerschap en sociale competenties. Het beschouwt de klas en de school als een leefgemeenschap, waarin kinderen en jongeren zich gehoord en gezien voelen, een stem krijgen, en leren om samen beslissingen te nemen en conflicten op te lossen. Lees ook dit interview.

Scholen willen graag een fijne en veilige plek zijn voor iedereen, ongeacht seksuele, gender of sekse diversiteit. Maar hoe ze dat precies kunnen doen, is soms lastig. Daarom heeft COC de GSA Onderwijsstandaard ontwikkeld, een tool die scholen helpt om, samen met leerlingen, hun school nóg beter te maken. Doordat de GSAs (Gender and Sexuality Alliances) het voortouw nemen en de school van concrete tips en adviezen voorzien, wordt het voor de school makkelijker om deze verandering in gang te zetten.

Als je je verhaal duidelijk hebt, kun je dat ook aan anderen overbrengen. Hoe zet je storytelling in om je school te profileren? Een workshop van Pauline Seebregts.