Meet de kernwaarden in jouw school

Hoe komt het openbare karakter van jouw school naar voren? Hoe komen de kernwaarden gelijkwaardigheid, vrijheid en ontmoeting uit de verf op jouw school? Met deze quickscan ontdek je het door 10 vragen te beantwoorden. Je krijgt feedback over de stand van zaken op jouw school én tips voor ontwikkelpunten. Deze tool is bij uitstek geschikt om in gesprek te gaan over de openbare identiteit van jouw school. Geschikt voor leraren, directeuren, schoolleiders en bestuurders, maar ook voor ouders en leerlingen in het VO.

Website VOS/ABB
Website VOO

Inspiratie voor burgerschapslessen over de betekenis van verhalen

Op de openbare school komen verhalen samen. Deze lesbrief heeft als doel leerlingen te laten ontdekken wat het vertellen van je verhaal kan betekenen. Verhalen zijn overal. Heel veel verhalen blijven onbekend. Toch zijn alle verhalen de moeite van het vertellen waard. Waarom blijven we sommige oude verhalen doorgeven? Hoe kun je ervoor zorgen dat jouw verhaal de politieke aandacht krijgt die het verdient? En waarom zegt een beeld soms meer dan duizend woorden? Deze les kun je gebruiken (als inspiratiebron voor) mentorlessen, lessen maatschappijleer, geschiedenis, filosofie of levensbeschouwing.

Drie praktische lessen voor leerlingen van 10 t/m 14 jaar

Deze drie lessen zijn bedoeld voor leerlingen vanaf 10 jaar. De leerlingen onderzoeken het begrip ‘vrede’ en bepalen voor zichzelf hoe zij vrede kunnen maken in hun eigen leefwereld. Ze ontwikkelen ideeën en oefenen in de praktijk. In de laatste les ontdekken ze het belang van samenwerken bij vrede. Wanneer alle deelnemers bereid zijn om te praten, te luisteren en samen te werken, zal dat een tolerante en vreedzame samenleving versterken. In deze les moeten de leerlingen intensief samenwerken om de opdracht uit te kunnen voeren.

PDF Werkvorm 1
PDF Werkvorm 2
PDF Werkvorm 3

Interactieve tentoonstelling voor scholen

In een democratie hebben mensen verschillende meningen, belangen en levensovertuigingen. In een democratie mag bijna alles, behalve geweld gebruiken om je zin te krijgen. Er worden afspraken en wetten gemaakt om vreedzaam samen te leven. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Democratie is mensenwerk en kan ontdekt en geoefend worden in deze tentoonstelling, waarin leerlingen van 10 – 18 jaar kunnen oefenen met machines, apparaten en gereedschappen. De tentoonstelling gaat over thema’s als conflicten, macht en democratie. Gaandeweg ontdekken de bezoekers dat de tentoonstelling over hen zelf gaat. Over hun eigen idealen, hoop, waarden, houding en gedrag. Laat deze tentoonstelling opbouwen op jouw school!

Interactieve tentoonstelling voor scholen

Mensen maken vrede en vrijheid. Door voor anderen en de aarde te zorgen. Door in verzet te komen tegen onrecht en pesten. In de V-LAB Express worden kinderen en jongeren uitgedaagd zelf maatschappelijke thema’s te onderzoeken en leren zij hoe ze zich kunnen inzetten voor een vreedzame wereld. De V-LAB Express is een reizende, interactieve tentoonstelling over vrede, vrijheid en burgerschap. Deze zal te bezoeken zijn op het kernwaardencongres op 4 november 2020. Je kunt deze ook huren voor op je eigen school.

Methode gespreksvaardigheden over lastige onderwerpen

Deze methode reikt vaardigheden aan om het gesprek te blijven voeren met leerlingen als de verschillen onoverbrugbaar lijken. Hoe geef je ruimte aan leerlingen binnen duidelijke grenzen? Welke rol spelen je eigen waarden bij het vormgeven van een open gesprek? Met de methode kunnen docenten de vaardigheden oefenen die nodig zijn voor het voeren van een open gesprek over gevoelige, maatschappelijke onderwerpen. In de methodiek worden praktijkvoorbeelden, theorie en werkvormen afgewisseld, waardoor het een laagdrempelig en goed toepasbaar document is.

Lesbrief meertaligheid

Specifiek voor eersteklassers in het voortgezet onderwijs en voor leerlingen in nieuwkomersklassen is het lesmateriaal Alle Talen ontwikkeld. Veel van je leerlingen zullen naast kennis van het Standaardnederlands, meer of minder weten van andere talen en/of dialecten. Laat je leerlingen trots zijn op deze talenkennis, en laat ze er gebruik van maken tijdens de lessen Nederlands of Engels, of tijdens lessen Burgerschapsvorming.

Burgerschapsonderwijs staat de laatste tijd steeds meer in de belangstelling.

De regering stelt vanaf 2020 duidelijke eisen aan het burgerschapsonderwijs. Veel leraren en schoolleiders in het voortgezet onderwijs onderschrijven het belang van goed burgerschapsonderwijs. Maar hoe geef je dat concreet vorm? Daarover gaat dit handboek. Met werkvormen en voorbeelden maken de auteurs het vaak zo abstracte begrip burgerschap concreet en hanteerbaar. Aan de hand van praktische tips, good practices en inzichten uit wetenschappelijk onderzoek kun je met dit handboek zelf invulling geven aan burgerschapsvorming op school.

In gesprek over koranverhalen

In deze lesbrief staan gesprekssuggesties bij de verhalen in het boek en een aantal creatieve opdrachten. De verwerkingsvormen in deze lesbrief zijn bedoeld voor leerkrachten en ouders/verzorgers die ongeacht hun achtergrond (islamitisch, seculier, of andere gezindte) met kinderen in gesprek willen gaan over de (levens)vragen die deze verhalen oproepen. Het uitgangspunt is dat kinderen op hun eigen manier vormgeven aan de gedachten, gevoelens en persoonlijke ervaringen die de verhalen oproepen.

LINK naar het boek

Gelijkwaardigheid, vrijheid en ontmoeting in de klas

Met deze striplesbrief kun je de kernwaarden van het openbaar onderwijs op een luchtige manier aan de orde stellen in je klas. Aan de hand van een strip zet je leerlingen aan het denken over de betekenis van deze waarden in de praktijk. Deze lesbrief is geschikt voor leerlingen van de bovenbouw van de basisschool en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Deze les kun je in het VO gebruiken (als inspiratiebron voor) mentorlessen, lessen maatschappijleer, geschiedenis, filosofie of levensbeschouwing.

In gesprek over (voor)oordelen

Samen met je leerlingen deel je de klas in in hokjes. Wat blijkt? Het is eigenlijk best wel raar om iemand op basis van één kenmerk in een hokje te plaatsen. Je gaat leerlingen dan ook vragen of ze uit hun hokje durven te stappen. En of ze willen kiezen voor andere passende hokjes. Zo vinden jullie allerlei overeenkomsten. De les bestaat uit een lesbrief met tips en handvatten, digibordmodule, quizvragen en aanvullende materialen. Voor leraren PO (groep 7/8) en VO (klas 1/2).

Animatie als startpunt voor gesprek

Wil je in je klas op een leuke en laagdrempelige manier een gesprek starten over gedachten en gevoelens? En hoe je daarover kunt praten? Met deze animatie vol herkenbare emoties krijg je je klas wel aan het kletsen. Voor leraren PO (groep 7/8) en VO (klas 1/2) voor in de klas.

Lessenserie voor meer begrip voor elkaar

In de lessenserie Binnenstebuiten leren leerlingen meer over hun eigen binnenkant en die van hun klasgenoten, zodat ze meer begrip krijgen voor elkaar. De lessenserie bestaat uit een werkboek dat kosteloos aangevraagd kan worden bij Samen Sterk zonder Stigma. Voor leraren PO (groep 7/8) en VO (klas 1). Download hier een voorproefje in de vorm van een opdracht uit dit werkboek.

Lesbrief over dakloosheid

Aan de hand van persoonlijke verhalen zien leerlingen dat je ook als jongere te maken kunt krijgen met dakloosheid. Leerlingen komen erachter welke hulp wel helpt en welke niet. Met deze werkvormen kun je als docent in het voortgezet onderwijs je klas na laten denken over mogelijke individuele en maatschappelijke oplossingen.

PDF Een dak boven je hoofd

Lesbrief over dilemma’s rondom mensenrechten

Kunnen ouders uit geloofsovertuiging een bloedtransfusie weigeren voor hun zieke kind? Mag een buschauffeur weigeren om vrouwen een hand te schudden? Dit zijn enkele vragen waarmee je als docent in het voortgezet onderwijs aan de slag kunt om de vrijheid van godsdienst en geloofsovertuiging te bespreken met je klas.

PDF De vrijheid van godsdienst of levensbeschouwing

Stappenplan voor een filosofisch gesprek

Deze stappen kunnen je helpen bij het structureren van een gesprek. Als je weet waar je je bevindt in het gesprek is het makkelijk om het gesprek te leiden en het echte denkwerk bij de leerlingen aan te zetten.

Boekje met handreikingen

Democratie binnen de school krijgt onder andere vorm via de formele medezeggenschap. Het project Versterking medezeggenschap is een initiatief van de landelijke organisaties van leerlingen, ouders, werknemers, schoolleiders en bestuurders om de medezeggenschap in het primair en voortgezet onderwijs te versterken. Samen schreven zij een boekje met 50 tips voor het medezeggenschapswerk. De tips komen uit de dagelijkse praktijk van MR-leden en gaan over onderwerpen als contact houden met de achterban, vergaderingen voorbereiden, overleg met het bevoegd gezag en wetgeving.

Gedragsankers en scan voor de MR

Download hier het advies op met 20 ‘gedragsankers’ voor goede medezeggenschap. Wil je weten hoe je eigen MR scoort op de thema’s van het Advies Goede Medezeggenschap? Doe de MR-scan en ontvang direct advies per e-mail. Nodig vooral ook andere (G)MR-leden en de schoolleider of bestuurder uit om de scan in te vullen en ga met elkaar in gesprek over de uitkomsten.

Zo leg je leerlingeninspraak vast

Elke school is verplicht een leerlingenstatuut te laten instemmen door de leerlinggeleding van de medezeggenschapsraad. Dit statuut regelt alle zaken die belangrijk zijn voor leerlingen en wordt dan ook vaak samen met, of door leerlingen opgesteld. Als jouw school er nog geen heeft, of toe is aan een flinke update, kan je deze als basis of inspiratie gebruiken!

Handboek om leerlingenraad te starten

Een leerlingenraad kan een hele mooie manier zijn om dingen op school voor elkaar te krijgen die jullie belangrijk vinden. Maar hoe begin je ermee en hoe zorg je vervolgens dat je weet wat andere leerlingen willen en dat je je doelen bereikt? Dit handboek gaat in op die vragen en helpt jullie op weg!

Tips en handvatten voor LED

Niemand heeft zoveel te maken met docenten als leerlingen. Is het dan niet logisch dat leerlingen ook gevraagd worden hoe die docenten het doen en waar op moet worden gelet bij en aannemen van nieuwe docenten? Om scholen die leerlingen een stem willen geven in het personeelsbeleid op weg te helpen, hebben een flyer, die het idee achter LED uitlegt en een boekje met praktische handvatten en tips om met LED aan de slag te gaan.

PDF Leerlingen Evalueren Docenten
PDF LAKS LOVES LED

Zes lessen over democratie en regels

In deze zes lessen voor leerlingen in het VO onderzoeken leerlingen kenmerken van vrijheid en democratie. De leerlingen onderzoeken eigen ervaringen en opvattingen over vrijheid door de paradox ‘leven in vrijheid door je aan regels te houden’ toe te passen. Ze verkennen de zin en de oorsprong van regels en leggen het verband met vrijheid. In de laatste les verdiepen de leerlingen zich in Bevrijdingsdag vanuit verschillend perspectief.

PDF Les 1
PDF Les 2
PDF Les 3
PDF Les 4
PDF Les 5
PDF Les 6

Tips voor personeel in de MR

Democratie binnen de school krijgt onder andere vorm via de formele medezeggenschap. In opdracht van het project Versterking medezeggenschap, schreef de VOO een serie brochures voor ouders en medewerkers die overwegen zich kandidaat te stellen voor de medezeggenschapsraad. In de brochure lees je antwoorden op vragen die geïnteresseerde kandidaten vaak stellen. Bijvoorbeeld: waar praat de MR over mee, hoeveel tijd kost het MR-lidmaatschap, wat levert het op en over welke basiskennis moet je beschikken? Ook vertellen huidige (G)MR-leden vanuit verschillende rollen over hun ervaringen in de praktijk.

Inspiratieboekje voor de kernwaarden

Dit boekje geeft handen en voeten aan de kernwaarden van het openbaar onderwijs. Er staat niet alleen in wat we onder de kernwaarden verstaan. Maar je vindt ook inspiratie en praktische handvatten voor je eigen onderwijs. Mooie verhalen uit de praktijk, tips & tricks voor in de klas, prikkelende uitspraken en voorbeelden van werkvormen. Je draagt zo uit waar je als school trots op bent en wat je bijdrage is aan de samenleving. Je geeft je school een duidelijk profiel: hier staan we voor en dit mag je van ons verwachten.

Website VOS/ABB
Website VOO

Inspiratie voor vertellen in de klas

Het vertellen van verhalen werkt in het onderwijs, juist in deze tijd waarin veel leerlingen overprikkeld zijn. Download hier drie artikelen uit het jubileumboek van de Vertelacademie. Geschreven door professionals werkzaam in musea, training en onderwijs, marketing en theater. Ieder beschrijft hoe hij werkt met verhalen, geeft de lezer tips om zijn eigen vertelkunst te verbeteren, of biedt praktische informatie over de toepassing van verhalen.

PDF Podiumpresentatie voor vertellers

PDF De kracht van persoonlijke verhalen

PDF Aandacht is goud waard