Je als school goed profileren lukt alleen als je je verhaal helder hebt.

Wat is jouw verhaal?

‘Het gaat om het effect van het aangaan van een dialoog’

Wat doe je als een leerling roept dat homo’s vies zijn? Of als een ouder zegt dat zijn kind niet aanwezig mag zijn bij de paasviering? In het onderwijs kunnen je eigen waarden botsen met die van je omgeving. Vivianne Goedhart, onderwijsontwikkelaar bij Diversion, legt tijdens het kernwaardencongres op 4 november uit hoe je deze schurende onderwerpen bespreekbaar maakt. ‘Het begint met vragen naar waar een oordeel vandaan komt.’

Als oud-leerkracht weet Goedhart hoe lastig het soms is om moeilijke onderwerpen in de klas te bespreken of met collega’s. ‘Soms raakt iets je eigen waarden en is het moeilijk om niet vanuit emotie te reageren.’ Bij Diversion ontwikkelde ze de methodiek Dialoog als burgerschapsinstrument om het makkelijker te maken om juist wel dat gesprek aan te gaan. Het is voor een deel gebaseerd op de beproefde peer education methode, waarin Diversion jonge rolmodellen vanuit hun eigen ervaring het gesprek laat aangaan in de klas over onderwerpen als discriminatie of homoseksualiteit.

Kritisch bevragen

Leerlingen kritisch bevragen en zelf aan het denken zetten. Dat is de kern van de methodiek. Goedhart: ‘Zeg niet meteen dat iets niet mag, dan ontken je het wereldbeeld van het kind. Vraag naar bronnen. Hoe kom je aan dat idee? Probeer echt uit nieuwsgierigheid het gesprek aan te gaan en laat de leerlingen ook elkaar bevragen. Door de hele klas te betrekken kun je verschillende perspectieven inbrengen en zorgen dat het een breder verhaal wordt. Door dit te oefenen, leren leerlingen ook andere standpunten in te nemen en een verhaal of thema eens vanuit een ander perspectief te bekijken. Natuurlijk is het wel belangrijk om grenzen aan te geven. Discrimineren mag niet in Nederland. Gebeurt dat wel, dan moet je daar duidelijk over zijn.’

Bestuursniveau

Wat ook belangrijk is, benadrukt Goedhart is de steun van collega’s. ‘Docenten geven aan dat het lastig is om dit soort gesprekken citaat leerling stuur die vluchtelingen gewoon terug op een lekke bootte voeren als standpunten niet gedragen zijn door collega’s of de school. Als een collega het wel goed vindt als bepaalde dingen gezegd worden en bij jou in de klas mag dat niet, dan is dat verwarrend voor leerlingen. Je staat dan met jouw verhaal al 1-0 achter.’ Ze pleit er dan ook voor om eerst op bestuursniveau en in het team met elkaar in gesprek te gaan over schurende onderwerpen. ‘Welke positie nemen we als school in als we het hierover hebben? Welke waarden vinden we als school belangrijk en wat betekent dat als we zo’n onderwerp in de klas bespreken? En wat doe je als iets jezelf raakt en het daarom extra moeilijk is om een onderwerp te bespreken? Door er met collega’s over te praten, voel je je als docent gesteund en heb je altijd een achterban om op terug te vallen.’

Lat niet te hoog

Scholen die al met de methodiek werken, zijn enthousiast, vertelt Goedhart. ‘Ze vinden dat het goed aansluit bij hun werk. Er staan veel werkvormen in die ze direct in de klas kunnen toepassen. Ook vinden docenten vaak dat de gesprekken een bepaalde openheid opleveren die het ook makkelijker maakt om andere lastige onderwerpen te bespreken, zoals seksualiteit. Het is een sneeuwbaleffect voor de sfeer in de klas. Maar, waarschuwt ze ook: een dialoog aangaan is echt een vaardigheid. Leg de lat dus niet te hoog. Na één workshop of één middag beheers je dat nog niet. Het begint eigenlijk pas als je het gaat uitproberen en het wordt makkelijker als je het vaker doet.’

Op 4 november tijdens het Kernwaardencongres kunnen bezoekers kennismaken met de methodiek. ‘Mijn doel is om mensen te enthousiasmeren om ook het gesprek aan te gaan over maatschappelijk gevoelige thema’s op hun school of in hun klas. De methodiek is hierbij maar een middel. Het doel is natuurlijk een vreedzaam klimaat in de klas. Voor leerlingen kan het zo bevrijdend zijn als ze merken dat er naar ze geluisterd wordt en ze hun verhaal kunnen vertellen. Wat krijg jij van huis mee? En wat vind jij belangrijk? Het gaat me dus niet zozeer om de methode. Wel om het effect dat regelmatig de dialoog aangaan kan hebben op de sfeer in de klas en de kwaliteit van je onderwijs.’

Wil je hierbij aanwezig zijn? Meld je dan aan voor het congres.

Bekijk alle workshops.

Wij gebruiken functionele cookies om deze website goed te laten functioneren en analytische cookies om het gebruik van de website kunnen meten. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens.