Op 21 december bereikt de zon, vanuit de aarde gezien, de meest zuidelijke positie. Daarmee is het op het noordelijk halfrond de langste nacht en dus de kortste dag van het jaar. Deze dag wordt midwinterdag, winterzonnewende of winterwende genoemd. Al duizenden jaren wordt de winterwende in vele culturen gevierd, omdat dit het ‘keerpunt’ is waarna de dagen weer langer worden.
Keltische en Germaanse stammen vierden deze kortste dag van het jaar met het feest van de terugkeer van het licht en van het leven (Joel of Yule). Anders gezegd: de overwinning van het licht (het goede) over het duister (het kwade). Joel was een twaalfdaags feest dat startte op 21 december met de ‘wedergeboorte’ van het licht. Met grote vreugdevuren werd de duisternis verjaagd tijdens deze feesten. Het vuur staat hierbij symbool voor de terugkeer van de zon en het licht. Ook was het de tijd van inkeer, bezinning en reflectie, waarna er daarna een nieuw zonnejaar begint.
Veel elementen van de Kersttijd zijn terug te voeren op dit ‘heidense’ feest Joel. Denk hierbij aan de Adventtijd (de donkere dagen vóór midwinterdag), de vele kerstkaarsen of het verbranden van kerstbomen in vreugdevuren.
Op (of in aanloop naar) Midwinterdag zijn er verschillende vieringen in Nederland. Zo vieren de Antroposofische Vrije Scholen de Adventtijd met hun leerlingen (de ‘donkere dagen’ voor midwinterdag) en zo wordt er in het Limburgse plaatsje Beek een jaarlijks Luciafeest gevierd (in Zweden, Noorwegen, Denemarken, Finland en IJsland wordt ook jaarlijks het Luciafeest gevierd, wat ook een lichtfeest is).
Doordenkvraag
Zou jij Midwinterdag graag uitgebreider willen bespreken of misschien zelfs vieren op school of thuis, en waarom wel of niet?
Links
Video van SchoolTV over het midwinterfeest van de Germanen
Meer informatie over hoe het Midwinterfeest Joel en Kerstmis aan elkaar verbonden zijn