Het ICCS 2022 is een internationaal onderzoek in 24 landen naar burgerschap onder leerlingen in het tweede jaar van het voortgezet onderwijs. Het Nederlandse deel van het onderzoek is in opdracht van het ministerie van OCW uitgevoerd door de Universiteit van Amsterdam, het Kohnstamm Instituut en GION onderwijs/onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen.
Uit het onderzoek komt naar voren dat de kennis van Nederlandse leerlingen over burgerschap en de democratische rechtsstaat gelijk is aan het internationale gemiddelde, maar op een beduidend lager niveau ligt dan in gebieden of landen die op Nederland lijken, zoals de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen en de Scandinavische landen. Bovendien is in Nederland – net als in veel andere landen – het kennisniveau van leerlingen over burgerschap en democratie lager dan zes jaar geleden, toen dit onderzoek ook werd uitgevoerd.
Grote verschillen tussen scholen
De studie wijst verder uit dat in vergelijking met andere landen de groep die het laagste scoort in Nederland naar verhouding groot is, namelijk één op de zeven leerlingen. Tevens blijkt dat de verschillen tussen scholen aanmerkelijk groter zijn dan in andere landen. Daarnaast bestaan er in Nederland grote verschillen tussen leerlingen met of zonder migratieachtergrond.
Het onderzoek richtte zich ook op wat scholen doen aan burgerschap. Het blijkt dat leraren in Nederland relatief weinig aandacht besteden aan verschillende perspectieven op politieke en maatschappelijke onderwerpen en ook relatief weinig oog hebben voor diversiteit en inclusie. In vergelijking met leeftijdsgenoten elders zeggen Nederlandse leerlingen dat ze op school minder geleerd hebben over burgerschap.
Benieuwd naar wat je zelf kunt doen voor beter burgerschapsonderwijs?
Op onze pagina met tools voor het VO vindt je een aantal suggesties:
- Handboek Burgerschapsvorming VO van Bureau Common Ground.
- Gratis lessen burgerschap, mediawijsheid en seksualiteit van Omroep HUMAN.
- Dialoog als burgerschapsinstrument VO van Diversion.
- Spel BurgerSMaken van Stichting School & Veiligheid.
- Infographic Wereldburgerschap van VOS/ABB.
- Brochure Burgerschap vanuit de eigen identiteit van de PO-Raad en VO-raad in samenwerking met Stichting School & Veiligheid, VERUS, VGS en VOS/ABB.
Kernwaarden
Gelijkwaardigheid, vrijheid en ontmoeting: niet zomaar drie woorden. Het zijn de kernwaarden van de openbare school. Lees meer over dit fundament van het openbaar onderwijs.